Vải thiều Thanh Hà hạt nhỏ, có màu nâu ngả đen đậm, cây tuổi càng cao thì hạt càng nhỏ, thậm chí gần như không có hạt mà chỉ có lớp cùi dầy mọng nước, ngọt lịm. Khi cho vào miệng, cảm giác một vị ngọt thuần khiết tan dần... cũng vì chất lượng ngon nên giá bán cao hơn các loại vải khác.
Nguồn gốc vải thiều Thanh Hà
Giống vải đầu tiên được trồng tại Thanh Hà vào thế kỷ thứ 8 được đưa ra từ Thanh Hóa, nhưng giống vải thiều nổi tiếng ngày nay lại xuất hiện muộn hơn, từ khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ thứ 20, do cụ Hoàng Phúc Thành (1848-1923, quê thôn Thúy Lâm – Thanh Sơn - Thanh Hà) gây giống.Tương truyền, cụ Thành xa quê làm ăn tại cảng Hải Phòng, thấy lái buôn vùng Thiều Châu (Trung Quốc) ăn loại vải lạ, cụ xin được 6 hạt về quê ươm được 3 cây con. Khi cụ bà dọn cỏ sơ ý làm chết mất 2 cây, chỉ còn lại 1 cây duy nhất, đây chính là cây vải thiều đầu tiên tại nước ta, hiện nay vẫn còn sống và cho ra quả.
cây vải tổ tại thôn Thúy Lâm
Năm 1992, TW hội làm vườn Việt Nam xác nhận cây vải tại thôn Thúy Lâm là cây vải tổ lâu đời nhất còn sót lại tại VN. Cụ Hoàng Phúc Thành có công đem giống vải quý về quê nhà, người dân quý trọng gọi cụ là cụ Cơm – với ngụ ý người mang cơm áo cho dân làng. Hiện nay, bên cạnh cây vải tổ là tấm bia ghi tên cụ Hoàng Văn Cơm.
nơi thờ cụ Hoàng Văn Cơm
Được trồng trong vùng đất phù sa ven sông Thái Bình, giống vải thôn Thúy Lâm cho quả nhỏ nhưng cùi dày, hạt nhỏ, vị thơm và ngọt lịm không nơi nào sánh bằng.
Năm 1958, trong lần về thăm Thanh Hà, Bác Hồ đã thưởng thức và khen giống vải quý, ăn rất ngon, bà con nên phát triển và nhân giống. Sau đó, hưởng ứng lời dạy của Bác, bà con thôn Thúy Lâm nhân giống vải ra các vùng lân cận trong huyện, từ đó tạo nên thương hiệu vải thiều Thanh Hà nổi tiếng.
Ngày nay, vải thiều được trồng tại nhiều địa phương khác như Chí Linh (Hải Dương), Lục Ngạn (Bắc Giang), An Lão (Hải Phòng)... nhưng vải thiều tại Thanh Hà vẫn được đánh giá là ngon nhất.
Thương hiệu vải thiều Thanh Hà:
Vải Thanh Hà là thương hiệu nổi tiếng cả trong và ngoài nước, được xuất khẩu và ưa chuộng tại nhiều thị trường nước ngoài:+ Năm 2007: được cấp bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý (cục sở hữu trí tuệ) cùng với các đặc sản nổi tiếng khác như Chè xanh Mộc Châu, nước mắm Phú Quốc, cà phê Buôn Ma Thuột...
+ Năm 2012: top 10 thương hiệu nổi tiếng Việt Nam / top 10 sản phẩm uy tín do TW hội tiêu chuẩn & bảo vệ người tiêu dùng bình chọn.
+ Năm 2014: được bình chọn danh hiệu Tinh hoa đặc sản 3 miền
+ Năm 2015: được vinh danh Thương hiệu vàng / logo & slogan ấn tượng 2015
